Wat doet het pensioenfonds in deze lastige tijd?

Pensioenfondsen moeten genoeg geld hebben om nu en straks pensioenen te kunnen betalen. Hoe goed pensioenfondsen er financieel voor staan, zie je aan de dekkingsgraad. Als het vermogen van een pensioenfonds even groot is als de pensioenen die uitgekeerd moeten worden, is de dekkingsgraad 100 procent. De wet zegt dat pensioenfondsen iets extra’s moeten hebben om tegenvallers op te vangen. Voor Ahold Delhaize Pensioen geldt dat de dekkingsgraad minstens 104,6 procent moet zijn. Als de dekkingsgraad lager is, is er een dekkingstekort.

Lage rente
Om de dekkingsgraad te berekenen, moeten pensioenfondsen uitgaan van de rentestand. De rente is al jaren erg laag. Hoe lager de rente, hoe lager de dekkingsgraad. Stel dat je volgend jaar € 100 aan iemand moet betalen. Als de rente 4 procent is, heb je al voldoende geld als je nu zo’n € 97 hebt. Maar als de rente 0 is, moet je € 100 hebben. Omdat de rente laag is, hebben bijna alle pensioenfondsen een lage dekkingsgraad. De coronacrisis deed daar nog een schepje bovenop. De rente werd nog lager en bovendien daalde de waarde van aandelen. De aandelen veerden al snel weer een beetje terug, maar de rente is alleen maar lager geworden.

Dekkingstekort
De dekkingsgraad van Ahold Delhaize Pensioen bedroeg eind mei 104,3 procent en is daarmee lager dan 104,6 procent. Wat gebeurt er nu? 
‘Omdat we nu officieel een dekkingstekort hebben, gaat ons financieel crisisplan van start’, zegt Renate. De Nederlandsche Bank schrijft voor dat pensioenfondsen met een dekkingstekort een financieel crisisplan moeten hebben. In dat plan staat wat Ahold Delhaize Pensioen kan doen om weer uit een dekkingstekort te komen. 

Economische scenario’s
De coronacrisis was geen verrassing voor het pensioenfonds, stelt Renate. ‘We wisten natuurlijk niet dat er een virus zou komen en dat de economie op slot ging. Maar we hielden wel rekening met allerlei scenario’s. Een van die scenario’s is dat alles tegelijk omlaag gaat, de rente en de aandelen. Dat is wat er nu gebeurde.’ Ahold Delhaize Pensioen houdt rekening met een dalende rente door zich hiertegen te verzekeren. Het risico van een dalende rente is voor 50 procent verzekerd. ‘We hebben het renterisico niet 100 procent verzekerd, want we willen ook kunnen profiteren als de rente weer omhooggaat.’ 

Beleggingsmix
In het financieel crisisplan staan verschillende maatregelen die het pensioenfonds kan nemen om het dekkingstekort weg te werken. Bijvoorbeeld het beleggingsbeleid aanpassen. Pensioenfondsen moeten beleggen. Als ze dat niet doen, halen ze geen rendement. Eens per vier jaar wordt aan de hand van studies bepaald hoe er het beste belegd kan worden. ‘Aan de ene kant willen we zekerheid, want we willen niet dat pensioenen dalen. Aan de andere kant willen we rendement, want we willen het pensioen indexeren’, zegt Renate. ‘Er bestaat geen beleggingsmix die altijd voor de beste resultaten zorgt, zowel in een goede economie als in een slechte economie. Dus je maakt keuzes. Wij hebben een beleggingsmix waarmee we onze doelen halen,  maar die ook stevig genoeg is als de economie zwaar tegenvalt. We hebben daarom besloten om ons beleggingsbeleid nu niet aan te passen.’

Koopkracht
Niet indexeren – de pensioenen niet laten meestijgen met de prijsstijgingen – is ook een maatregel die genoemd wordt in het financieel crisisplan. Ahold Delhaize Pensioen heeft sinds 2016 niet meer geïndexeerd en in de jaren daarvoor was er geen of slechts gedeeltelijke indexering. ‘Ook de komende jaren zit indexering er niet in’, zegt Renate. Op het eerste gezicht zou je denken dat gepensioneerden minder geld te besteden hebben als hun pensioen niet wordt geïndexeerd. Maar voor veel gepensioneerden is de AOW het grootste deel van hun inkomen. De AOW gaat wel omhoog. In 2020 is de AOW met ruim 3,5 procent gestegen. Onderzoek van het Nibud laat zien dat gepensioneerden met een pensioen van maximaal € 5.000 per jaar er de afgelopen tien jaar in koopkracht op vooruitgingen. Het gemiddelde pensioen dat Ahold Delhaize Pensioen uitkeert, ligt rond de € 5.000 per jaar. Gepensioneerden met een hoger pensioen gingen er wel op achteruit. Hoe hoger het pensioen, hoe groter het nadeel als er niet geïndexeerd wordt.

Evenwichtige belangenafweging
Een andere maatregel uit het financieel crisisplan is pensioenen verlagen. ‘Daar is pas sprake van als onze dekkingsgraad eind dit jaar lager is dan 90 procent. Dat is niet waarschijnlijk’, stelt Renate. Ook kan de premie worden verhoogd of de pensioenopbouw worden verlaagd. Zulke maatregelen kunnen alleen genomen worden in overleg met de Centrale Ondernemingsraad en Ahold Delhaize. ‘Bij al die maatregelen kijken we naar de gevolgen. Wat is het financiële effect voor het pensioenfonds? En wat betekenen de maatregelen voor gepensioneerden, werkenden en mensen die niet meer bij Ahold Delhaize werken? Ook kijken we naar jongeren en ouderen en mensen met een hoog en een laag pensioen’, zegt Renate. ‘Het is niet de bedoeling dat een groep tekortkomt of dat er een groep is die extra profiteert. We zullen alle belangen evenwichtig afwegen.’